Liesbeth Steur

A Noiva (2005) – Joana Vasconcelos

Mijn liefde voor beeldende kunst is enigszins weggezakt. De behoefte om van alles te ondernemen om die liefde tevreden te stellen is nauwelijks meer aanwezig. Waar ik vroeger toen ik nog in de stad woonde, met intensieve regelmaat in musea was te vinden, nu zie je me vaker in de natuur. Misschien is dat het wel. De schoonheid van de natuur is oogstrelend en het is er oh zo rustig en ik zit er midden in zodra ik de keukendeur uit loop. Kunst op de drempel.

Toen Coen en ik op een dag in de buurt van Elvas waren deed zich de gelegenheid voor het museum van hedendaagse kunst te bezoeken. Ik had geen idee wat daar werd tentoongesteld. De stad Elvas ligt net als ons Marvão aan de grens met Spanje alleen 100 kilometer zuidelijker. Elvas heeft een regionale functie en ontvangt daardoor altijd veel bezoekers. Ook ligt het op steenworp afstand van de grote Spaanse stad Badajoz en de Spanjaarden komen graag in Portugal vooral om lekker te eten. De stad wordt geroemd om onder andere zijn oude militaire vesting. Het is indrukwekkend moet ik zeggen. De stad zelf is gezellig en het slenteren waard. Prachtige gebouwen zoals alleen Portugese steden dat hebben, vol oude winkeltjes, bars en restaurants.

Het museum voor hedendaagse kunst is gevestigd in het oude hospitaal, midden in de stad. Het is niet groot. Coen en ik werden aangenaam verrast door de variëteit aan objecten van Portugese kunstenaars. Een installatie van de beroemde Portuguese backyard was geweldig en je kon erin. (De naam van de Portugese kunstenaar ben ik vergeten). Een huis met achtertuin waar alles wat NU geen nut heeft, wordt bewaard want wie weet komt het later nog wel van pas. De kunstenaar had aan alles gedacht. Fascinerend. Raar, want die achtertuinen zie ik hier zo vaak. Maar in deze, in dit museum zat een humoristische ondertoon.

Het museum heeft ook een aantal kleine kamers. Zoals deze op de foto. Met het prachtige Portugese tegelwerk op de wanden en in het midden een gigantische kroonluchter. Ik viel even stil van de omvang, liep er voorzichtig omheen en kwam dus heel dichtbij. Die kroonluchter is zes meter hoog en gemaakt van 14.000 tampons. Nog in hun cellofaan verpakking en de blauwe touwtjes gebruikt om het geheel aan elkaar te knopen. Mijn mond viel open.

Het bleek een werk van Joana Vasconcelos te zijn. Inmiddels een gevierd kunstenares met een boodschap. De uitleg is deze. De kroonluchter is van oudsher een symbool van welvaart en luxe en met dit werk wil Joana de hypocrisie rond de onderdrukte vrouwelijke seksualiteit laten zien. Ik vind het best. Die uitleggen heb ik nooit zoveel mee. Wel met het idee en de uitvoering van een idee. Ze had het kunstwerk trouwens gemaakt voor de Biennale van Venetië in 2005. Het draagt de titel A Noiva (De bruid).

Inmiddels reist het werk met al het andere beroemde, echt enorme werk de wereld rond en had ze eindelijk een solo-expositie in het Guggenheim te Bilbao. Dat was altijd haar grote klacht, dat ze thuis nooit de erkenning kreeg. Als Portugese kunstenares moet je daar een hoop voor doen. Gelukkig weet de rest van de kunstwereld haar goed te waarderen.

Ze had dit jaar een tentoonstelling in de Kunsthal las ik ergens. Daar hing ook A Noiva en ook daar was niet genoeg ruimte rondom haar werken.